Nếu bạn đã hiểu rõ máy CNC gỗ là gì, cấu tạo ra sao và ứng dụng như thế nào trong sản xuất nội thất — thì đây chính là bước tiếp theo bạn cần: làm chủ quy trình vận hành máy CNC từ A đến Z.
Bài viết này không nói lại khái niệm hay lý thuyết. Thay vào đó, bạn sẽ được hướng dẫn sử dụng máy cnc cắt gỗ chi tiết từng thao tác thực tế, từ lúc kiểm tra máy, đo dao, set tọa độ, cho đến khi nhập file và chạy gia công.
Đây là tài liệu hướng dẫn dành cho thợ máy, kỹ thuật viên mới hoặc chủ xưởng đang bắt đầu làm quen với máy CNC. Mỗi bước đều được trình bày rõ ràng, dễ áp dụng, giúp bạn tránh sai sót, tăng độ an toàn và vận hành trơn tru ngay từ lần đầu tiên.
👉 Bạn chưa hiểu rõ máy CNC gỗ là gì? Xem bài tổng quan tại Toàn Tập Về Máy CNC Gỗ Cho Người Mới Bắt Đầu
Các Bước Vận Hành Máy CNC Cắt Gỗ Chuẩn Kỹ Thuật
Bước 1: Kiểm Tra Toàn Bộ Máy Trước Khi Khởi Động
Trước khi vận hành, bạn cần kiểm tra nhanh để đảm bảo an toàn và độ chính xác:
- Bật nguồn điện tổng và máy nén khí. Kiểm tra áp suất khí có đạt yêu cầu không (thường là từ 0.6 – 0.8 MPa).
- Kiểm tra nước làm mát (nếu có hệ thống làm mát trục dao).
- Kiểm tra bơm hút chân không và độ kín bề mặt mặt bàn.
- Xác định dao đang gắn trên đầu cắt có phù hợp với vật liệu và không bị mòn gãy.
- Dọn sạch bề mặt bàn máy để không ảnh hưởng đến độ phẳng khi set tọa độ.
Bước 2: Đo Dao (Measure tool)
Việc đo dao là bắt buộc mỗi khi thay dao mới hoặc trước mỗi ca vận hành để đảm bảo độ sâu cắt chính xác.
- Chọn đúng số dao tương ứng với đầu cắt đang dùng.
- Đưa dao tới vị trí cần set tọa độ trên mặt bàn hoặc vị trí bộ so dao (nếu máy có hỗ trợ )
- Ta sẽ nhập tọa độ chiều cao của dao vào máy hoặc máy sẽ tự động cập nhật các tọa độ chiều cao nếu sử dụng bộ so dao tự động.
- Kiểm tra kết quả trên giao diện phần mềm điều khiển của máy (NCStudio, RichAuto…).
Bước 3: Set Mặt Bàn (Nếu cần)
Chỉ thực hiện khi:
- Thay mới tấm lót mặt bàn.
- Vừa phay lại mặt bàn.
Dùng dao phay mặt để làm phẳng toàn bộ mặt bàn → giúp giữ phôi ổn định, không bị lệch cao thấp trong quá trình gia công.
Bước 4: Set Gốc Tọa Độ G54 Hoặc G55 Với Máy Có 2 Bàn Làm Việc
- Đưa dao về vị trí gốc X, Y theo bản vẽ kỹ thuật hoặc tọa độ mặc định do nhà sản xuất cung cấp.
- Dùng bảng điều khiển hoặc phần mềm để lưu tọa độ hiện tại làm gốc.
💡 Lưu ý: Nên kiểm tra lại bằng file test đơn giản để chắc chắn tọa độ gốc không bị lệch.
Vận Hành Máy Để Gia Công Gỗ
Bước 5: Khởi Động Máy Và Kiểm Tra Lần Cuối
- Đưa máy về tọa độ ban đầu (homing). Ở bước này đối với các dòng máy nhớ vị trí thì có thể bỏ qua.
- Kiểm tra lại phôi đã được kẹp chặt chưa.
Đảm bảo không có vật cản trong khu vực làm việc của máy.
Bước 6: Nhập File Gia Công
- Chuẩn bị file Gcode cho máy CNC ( định dạng *.nc,…)
- Cắm USB vào bộ điều khiển và import file.
Kiểm tra đường chạy bằng chế độ “SIMULATE” (chạy giả lập không cắt) nếu máy hỗ trợ.
Bước 7: Thực Hiện Gia Công
Máy sẽ tự động thực hiện 3 chu trình:
- Lấy phôi gỗ tự động (nếu có hệ thống).
- Chạy file gia công theo thiết kế.
- Đẩy sản phẩm hoàn thiện ra ngoài (nếu có hệ thống)
Những Lỗi Thường Gặp Khi Vận Hành Máy CNC Gỗ & Cách Xử Lý
1. Dao gãy, cháy dao khi cắt
Nguyên nhân:
- Dao bị cùn, đã sử dụng quá lâu.
- Tốc độ trục chính (RPM) không phù hợp với chất liệu gỗ.
- Cắt quá sâu/lớp gỗ quá dày trong 1 lần.
Cách xử lý:
- Thay dao mới đúng loại và chất lượng.
- Giảm hoặc tăng tốc độ quay của dao và tốc độ di chuyển của máy.
- Thiết lập đường cắt làm nhiều lượt thay vì một lần.
2. Tọa độ bị lệch, máy cắt sai vị trí
Nguyên nhân:
- Gốc tọa độ chưa set đúng.
- Phôi bị xê dịch do kẹp không chắc.
- Máy bị mất điện giữa chừng.
- Các bộ phận chuyển động cơ khí của máy bị sai lệch không chính xác
Cách xử lý:
- Kiểm tra và set lại gốc X, Y, Z chính xác.
- Đảm bảo cố định chắc chắn phôi gỗ.
- Sử dụng hệ thống lưu chương trình khi mất điện (nếu máy có hỗ trợ).
- Kiểm tra các bộ phận chuyển động như ray trượt, thanh răng bánh răng có bị mòn hoặc hỏng hay không
3. Máy không nhận file CNC
Nguyên nhân:
- File không đúng định dạng.
- USB bị lỗi hoặc phần mềm không nhận.
- Lỗi trong quá trình xuất file từ phần mềm thiết kế.
Cách xử lý:
- Kiểm tra định dạng file
- Đổi cổng USB hoặc dùng USB khác.
- Xuất lại file từ phần mềm (ArtCAM, Aspire…) đúng post-processor của máy.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
Có, nếu bạn bắt đầu từ những thao tác cơ bản như kiểm tra máy, set tọa độ, đo dao. Tuy nhiên, nên có kỹ thuật viên hướng dẫn lần đầu để tránh lỗi nguy hiểm.
Các phần mềm phổ biến gồm: ArtCAM, Aspire, Type3,.. Nên chọn phần mềm tương thích với hệ điều hành điều khiển của máy.
Rất cần. Bụi gỗ có thể làm hỏng hệ thống hút chân không, mòn ray trượt, và ảnh hưởng đến độ chính xác nếu không vệ sinh thường xuyên.
Dựa vào:
- Loại gỗ (cứng, mềm, MDF, plywood…)
- Chiều sâu cắt mong muốn
- Tốc độ cắt và trục quay
Nên tham khảo catalog từ nhà cung cấp (bạn có thể tham khảo thêm tại đây)